Czy sąd może oddalić wniosek o założenie księgi wieczystej bez wezwania do uzupełnienia dokumentów?

Co to znaczy, że sąd „oddalił wniosek”?

Wniosek o założenie księgi wieczystej to postępowanie wieczystoksięgowe, prowadzone na podstawie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz przepisów Kodeksu postępowania cywilnego (KPC). Oddalenie wniosku oznacza, że sąd nie dokonał wpisu, uznając, że:

• brak jest podstaw prawnych do jego dokonania, lub
• wniosek nie jest wystarczająco udokumentowany, aby uznać prawo, którego wpis dotyczy.

Nie należy tego mylić z wezwanie do uzupełnienia braków formalnych – które dotyczy sytuacji, gdy:

• brakuje podpisu,
• nie wniesiono opłaty,
• brak jest załącznika wskazanego w formularzu.

W przypadku oddalenia sąd uznaje, że merytorycznie nie ma podstaw do wpisu, a nie że czegoś po prostu brakuje.

2. Czy sąd ma obowiązek wezwać do uzupełnienia?

Nie.

I to jest najczęstsze zaskoczenie dla wnioskodawców.

Czyli:

• jeśli błąd dotyczy formy – np. brak podpisu, brak kwoty, brak formularza KW – sąd wzywa do poprawy,
• jeśli błąd dotyczy treści lub podstawy prawnej – np. nieprawidłowy przydział, nieuregulowany grunt, brak tytułu nabycia – sąd nie musi wzywać, tylko od razu oddala wniosek.

3. Przykład z praktyki

Pani Ewa z Katowic złożyła wniosek o założenie księgi wieczystej dla mieszkania spółdzielczego.

Dołączyła:

• przydział z 1989 r.,
• zaświadczenie ze spółdzielni,
• opłatę sądową.

Po miesiącu otrzymała decyzję:

„Wniosek oddalony – brak tytułu prawnego spółdzielni do gruntu.”

Nie było żadnego wezwania do uzupełnienia dokumentów.

Dlaczego?

Bo sąd uznał, że nawet gdyby Ewa coś dosłała, to i tak nie dałoby się wykazać istnienia prawa, skoro grunt nie był własnością spółdzielni w chwili przydziału.

4. Najczęstsze powody oddalenia wniosku bez wezwania

1. Brak tytułu prawnego spółdzielni do gruntu -(np. grunt należy do gminy lub Skarbu Państwa, a spółdzielnia nie miała użytkowania wieczystego).
2. Nieważna podstawa nabycia - (np. przydział wydany z naruszeniem prawa – bez podstawy ustawowej, przez niewłaściwy organ).
3. Nieciągłość tytułów nabycia - (np. brak aktu notarialnego między poprzednimi nabywcami).
4. Rozbieżności między dokumentami - (np. inny numer lokalu, powierzchnia, inna spółdzielnia, niezgodność danych osobowych).
5. Brak oryginałów - w takich przypadkach sąd nie ma obowiązku wzywać do uzupełnienia – bo uznaje, że nawet po ich dostarczeniu nie zmieniłoby to faktu, że prawo nie istnieje w rozumieniu przepisów.

5. Czy można się odwołać od oddalenia wniosku?

Tak – przysługuje skarga na orzeczenie referendarza sądowego lub zażalenie (jeśli decyzję wydał sędzia). Termin: 7 dni od doręczenia postanowienia.

Ale…

w praktyce, jeśli powód oddalenia dotyczy braku podstawy prawnej (np. nieuregulowany grunt), odwołanie zazwyczaj nic nie da – sąd II instancji podtrzyma decyzję.

Dlatego lepiej unikać oddalenia zawczasu, niż walczyć po fakcie.

6. Jak uniknąć oddalenia wniosku?

Krok 1: analiza dokumentów przed złożeniem

Sprawdź:

• czy masz ciągłość nabyć (od pierwszego przydziału do dziś),
• czy spółdzielnia miała prawo do gruntu w chwili przydziału,
• czy wszystkie dokumenty są oryginałami

Krok 2: uzyskaj aktualne zaświadczenie ze spółdzielni do założenia księgi wieczystej

To najczęstszy brak – wiele spółdzielni wydaje dokumenty z błędnymi danymi lub bez wskazania podstawy nabycia.

Krok 3: zleć analizę prawnikowi

Profesjonalna analiza dokumentów to koszt rzędu 500–1000 zł, ale pozwala uniknąć oddalenia i ponownego wniosku (oraz utraty opłaty sądowej

7. Dane z praktyki BezpiecznaTransakcja24.pl

Z naszych analiz wynika, że:

• ok. 48% wniosków KW dla SWP składanych samodzielnie zostaje oddalonych,
• w ponad połowie przypadków przyczyną jest brak tytułu gruntu lub wadliwy przydział,
• po wcześniejszej analizie dokumentów ponad 90% wniosków kończy się założeniem KW bez wezwań i poprawek.

8. Co zrobić, jeśli już dostałeś odmowę?

Nie panikuj.

Można:

1. wniosek ponowić – po uzupełnieniu dokumentów,
2. złożyć skargę – jeśli uważasz, że sąd błędnie zinterpretował przepisy,
3. zlecić ponowną analizę dokumentów – często da się „naprawić” sytuację przez uzyskanie nowego zaświadczenia lub sprostowanie uchwały spółdzielni.

9. Podsumowanie

Czy sąd musi wezwać do uzupełnienia braków? Nie – tylko w przypadku błędów formalnych.

Czy może od razu oddalić wniosek? Tak, jeśli brak jest podstaw do wpisu (np. wadliwe dokumenty).

Czy można się odwołać? Tak, w terminie 7 dni, ale nie zawsze ma to sens.

Jak się zabezpieczyć? Analiza dokumentów przed złożeniem wniosku.

10. Wniosek

Sąd może oddalić wniosek o założenie księgi wieczystej bez wezwania do uzupełnienia, jeśli dokumentacja nie daje podstaw do wpisu prawa.

To nie błąd sądu, tylko konsekwencja przepisów postępowania wieczystoksięgowego.

Dlatego najlepszym sposobem, by uniknąć odmowy, jest przeanalizowanie dokumentów przez prawnika przed złożeniem wniosku — zwłaszcza w przypadku starych spółdzielczych przydziałów lub nieuregulowanego gruntu.

W BezpiecznaTransakcja24.pl analizujemy dokumenty, i nadzorujemy całą transakcję, także zdalnie.

Skontaktuj się z ekspertem

https://bezpiecznatransakcja24.pl/kontakt